2016 \'DA SAĞLIK VE BESLENME ALANINDAKİ GELİŞMELER

2016 nasıl bir yıl oldu? Sağlık ve sağlıklı yaşam dünyasında hangi gelişmeler yaşandı? Bilgilendirici araştırmalar, politika güncellemeleri, toplum odaklı çalışmalar doğrultusunda yeni yıla girerken kendimize daha iyi bakmak ve sağlıklı yaşam değişiklikler konusunda bilgilenelim... 

Aşağıda 2016 yılının beslenme ve sağlık konusundaki önemli olaylarından bazılarına birlikte göz atabiliriz.

 

 

 

Global Wellness Day

Her yıl Haziran ayının 2. cumartesisi Dünya genelinde Global Wellness Day olarak kutlanıyor. Hepimiz daha sağlıklı olmak, daha iyi görünmek, bedensel ve ruhsal olarak iyi bir durumda yaşamak isteriz. İyi yaşamak neredeyse tüm dünyanın ortak hayalidir. "Bir gün tüm yaşamınızı değiştirebilir” sloganıyla, her yıl kutlanan Global Wellness Day, uluslararası bir "İyi Yaşam Günü”dür. 100 ülkede 3000 ‘den fazla noktada bu özel gün kutlandı ve 10 Haziran 2017 ‘ de yeniden sağlıklı etkinlikler ile kutlanarak bu akımım devam ettirilmesi planlanıyor. Şimdiden ajandanıza not alabilirsiniz ;)

 

Sahte Gıda Alarmı

"Sağlıklı" seçenekler seçiyor olabilirsiniz ama bunların da birçoğunun sahte gıda olduğuna dair artan raporlarla gıdalara karşı güven azalmaya başlıyor.

Interpol ve Europol, bu yılın başlarında dünyanın 57 ülkesinden sahte gıda ürünleri içeren büyük bir baskın gerçekleştirdiğini açıkladı. Bu baskında; boyalı zeytinler, arıtılmış bal, sahte alkol ve süpermarket raflarına satılan ama insan tüketimi için uygun olmayan etler tespit edildi. 

Evet neler yediğimizi bilmiyoruz; yaygın sahte gıdalardan bazıları deniz ürünleri, zeytinyağı, kahve, şarap, bal, peynir, pirinç ve sığır eti…Ballara mısır şurubu eklenmesi, zeytinyağını mısır ya da soya yağı ile inceltilmesi, çörek otu, keten tohumu yağ, hindistan cevizi yağı gibi satılan sağlık için çeşitli faydaları olan yağlara ayçiçek yağı karışıtırlması gibi.... pek çok haber gündeme geldi. Bu konuda bilinçlenmek ve güvenilir yerlerden güvenilir markaları satın almak çok çok önemli!  Sahte gıdaya yönelik baskınlar devam ettirilerek bunun önüne geçilmesi planlanıyor. Türkiye'de  de Tarım Bakanlığı sahte gıdaları ve markaları artık ifşa ediyor. Güvenli gıda almak için; bakanlığın sayfasındaki listeleri inceleyebilirsiniz. 

 

Antibiyotik İçeren Etler

Bu gün antibiyotik içermeyen etin önemi hakkında bir sürü tartışma var, peki ama neden bu kadar önemli? Antibiyotiksiz et savunucuları, antibiyotiklerin insanlar, hayvanlar ve çevre için kötü olduğunu söylüyor.Döngü şöyle ki : Hayvanlara kalabalık ortamlarda yaşamak için antibiyotikler verilir. Sonra insanlar antibiyotiğe dirençli bakteri üreten eti yiyor. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne göre en az 2 milyon insan her yıl antibiyotiğe dirençli enfeksiyonlarla mücadele ediyor ve bu enfeksiyonlardan 23.000 kişi ölüyor. Antibiyotiksiz et tüketimine yönelik çalışmalar hala devam ediyor, dünyada birçok restoran zinciri bu konuda önlemlerini almış durumda.

 

Çölyak Dışı Gluten Duyarlılığı

Ekmek tutkunları için kötü haber! Yeni bir araştırma, buğdayda bulunan bazı proteinlerin multipl skleroz, romatizmal artrit ve astım gibi antiiflamatuar rahatsızlığı olan kişilerin semptomlarını ağırlaştırabileceğini bulmuştur. Bilim adamları, amilaz-tripsin inhibitörleri (ATI) adı verilen bu proteinlerin çölyak dışı gluten duyarlılığına da bağlı olduğunu belirtti. Araştırmacıların sonuçları gelecekteki çalışmalarla doğrulanırsa, "çölyak dışı gluten duyarlılığı" durumunun yeniden adlandırılması gerekebilir. Bu yılki araştırmalarda sıklıkla yer verilen bu konu önümüzdeki günlerde netliğe kavuşacaktır, glutensiz diyet programı ise önümüzdeki yıllarda daha çok konuşulacak ancak zayıflamak için glutensiz diyet uygulaması diye bir şey gündem dışıdır 

 

Çocuklarda Yüksek Tansiyon Probleminin Artması

Çocukların sağlık problemlerini düşündüğümüzde sıklıkla soğuk algınlığı, ateş veya diğer geçici hastalıkları düşünürüz. Ancak diyabet ve yüksek tansiyon da dahil olmak üzere çocuklarda ciddi sorunlar yaşanıyor ve uzmanlar bunun fark edilmediğini söylüyor. The New York Times gazetesinde yayınlanan son bir makaleye göre, hem anne hem de doktorlar, çocuklarda yüksek tansiyon ve kalıcı organ hasarı gibi potansiyel olarak ciddi sonuçları önlemek için farkındalığın artmasını söylüyor. Ne yazık ki, çocuklardaki yüksek tansiyon, görülme sıklığı giderek artıyor. 

Yüksek tansiyon gibi çocuklardaki kronik hastalıklarla mücadele için önlemleri almalıyız; Harekete geçin.Yetişkinler gibi çocuklar da akıllı telefonlara, dizüstü bilgisayarlara ve tabletlere yapıştı. Çocuklarınızı temiz havada egzersiz yapmak için dışarıya çıkarmaya teşvik edin. Aile yürüyüşleri yapın. Ayrıca çocuklarınızı bale, yüzmek, futbol veya keyif alabilecekleri başka herhangi bir fiziksel aktiviteye yönlendirin. Kalp sağlıklarını korumak için günde 30 dk spor yapmalarını teşvik edin. 

DASH diyetini deneyin.Bu yeme planında bol meyveler, sebzeler, az yağlı süt ürünleri, tam tahıllar, balıklar, fasulye, yağlı tohumlar yer alır. Bu diyet ayrıca düşük sodyum, tatlı, yağ ve kırmızı et içerir. Genel olarak, bu tarz bir diyet programı kan basıncını düşürülmesine yardımcı olacaktır.

 

GDO’suz Besinler

İnsanlar besin etiketlerinde artık daha çok şeffaflık istiyor. Buna bağlı olarak besinlerde GDO’suz damgasının bulundurulması hareketinde bir artış olması bekleniyor. Şimdilerde gıda marketleri 11,000'den fazla GDO’suz ve 25,000’den fazla organik besin seçeneği sunuyor. Bu arada ata yadigarı tohumlara ilgi giderek artıyor, korumaya alınıyor, üretimleri eski haline döndürülmeye çalışılıyor.

 

Atık Bazlı Pişirme

Her yıl milyarlarca kilo besin kullanılmadan boşa gidiyor. Şefler, çiftçiler ve gıda dünyasının diğer üyelerinden oluşan bir topluluk, kullanılmamış ya da istenmeyen yiyeceklerden birtakım lezzetli yemekler pişirmek için bir araya gelerek çalışıyorlar. Bu konuyla ilgili FDA ve USDA’ nın yayınladığı ortak hedefe göre 2030’a kadar besin israfını %50 azaltmak planlanıyor. Uzmanlar önümüzdeki birkaç yıl içerisinde kullanılmayan besinlerin evde nasıl değerlendirileceği konusunda da çalışıyorlar.

 

Healthification ( Sağlıklıdır Sertifikası)

İnsanlar fast food restoranları ve kafeler de dahil olmak üzere yemek şirketlerinde "healthification” kriterini göz önünde bulundurmaya başladılar. Yiyeceklerin bu kritere sahip olabilmesi için katkı maddeleri ve suni içerikler bulundurmaması gerekiyor.

Akıllı Telefonlar

Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen akıllı telefonlar artık yeme içmenin de bir parçası! Çeşitli uygulamalarla insanlar hem yediklerini kontrol edebiliyor hem de ne yediklerinin günlüğünü tutarak bunları görebilme imkanına sahip oluyorlar.

 

Sürdürülebilir Diyet

2015 DGAC raporunda sağlıklı bir diyet başarısı için öneriler bölümünde ilk kez sürdürülebilir diyetten bahsedildi.

 

 

 

2016 ‘ DA HANGİ BESİNLER GÜNDEME GELDİ ? EN POPÜLER BESLENME TRENDLERİ NELER OLDU?

 

Her çeşit ağaç ve meyvenin suyunu çıkarmak  

Bu akım ilk olarak Hindistan cevizi suyu ile başladı ve devamında akçaağaç ve huş ağacı suları piyasaya sürüldü. Buğday çimi suyu yüksek vitamin içeriği ve metabolizmayı hızlandırıcı etkisi ile en çok tercih edilenler arasında, Kaktüs suyu devam eden bu yenileyici besinler arasında acaba sıradaki ne?

 

Yağsız diyet yerine sağlıklı yağlar içeren diyet 

Bir dönem iyi kötü ayırt etmeden bütün yağlar kara listeye alınmıştı. Halbuki günlük beslenmemizin ortalama %25 -30’unu yağlar oluşturmalı, bunu her diyetimizde vurguladık. Elbette yağdan kastettiğimiz bol kalorili ve yağlı fast food besinler değil. Tüketmemiz gerekenler,sağlıklı ve yağ yakıcı yağlar. Yıl boyu çiğ fındık, ceviz, badem, keten tohumu, chia tohumu, avokado, hindistan cevizi gibi sağlıklı yağ kaynakları beslenme düzenimizde yer bulacak.

 

 

Matcha Tozu-Çayı

Son günlerde adını sıklıkla duyuyoruz. 1 bardak Matcha çayı, 10 bardak yaprak yeşil çaydaki vitamin ve minerale bedeldir.Yüksek antioksidan içeriğine dair yayınlanmış birçok makale yer almaktadır. Oksidatif stresi azaltarak vücut hücrelerini korur, toksinlerden arındırmaya yardımcı olur.Üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda Matcha’ nın Alzheimer, kanser gibi hastalıklara karşı vücudu koruduğuna dair çok önemli sonuçlar elde edilmiştir.

Aynı zamanda vücuttaki dikkat algılarını da uyarır.
Kafein, karoten ve yüksek miktarda A,B,C,E vitamini içermesiyle enerjinizi yükselterek kendinizi daha zinde ve güçlü hissetmenize de yardımcı olur.
Metabolizma hızlandırıcı etkisiyle zayıflama diyetlerinde de yer verilmektedir.
Düzenli tüketildiği takdirde kan şekerini dengeleyici, yağ yakıcı, kolesterol düşürücü, bağışıklık sistemini güçlendirici, güçlü anti-viral ve anti-bakteriyel özellikleri vücutta hissedilmeye başlar.

Spirulina Yosunu

Bu mavi-yeşil renkli yosunlar, iki yıldır arka planda gizlenmiş duruyor. Protein içermesi ve B12 kaynağı olduğu için toz halinde salatalara, smoothielere ekleniyor. Son günlerde özellikle veganların tercih ettiği popüler besinler arasında.

 

Değişik maya ve besin kültürleri akımı, Fermente Besinler ve Probiyotikler

Yararlı bakterilerin gelişiminde önemli rol oynadıkları için, tüketiciler hem bağırsak sağlığına yararlı hem de lezzetli fermente gıdalara ve probiyotiklere yöneliyorlar.Probiyotikler: Probiyotikler sadece bağırsak sağlığını geliştirmede değil bağırsak beyin ilişkisinde de önemlidir. Araştırmalar aynı zamanda depresyon tedavisinde de yardımcı olabileceğini belirtiyor.

 

Alternatif ve Glutensiz Un

İnsanlar kurubaklagiller, eski tahıllar, tef (tahıl), amarant ve fındıktan yapılmış glutensiz unlar için yağlı tohumlara yöneliyor. Diğer baklagil unları, fasulyeden üretilen makarnalar ve en yaygın kullanılan kolay bulunduğu için nohut unu bu yıl çok gündemdeydi.

 

Tam Yağlı Süt

IRi (Uluslararası Araştırma Enstitüsü) ’nin yürüttüğü bir araştırmaya göre sağlıklı yağları tüketmek, metabolizmayı olumsuz etkilemiyor ve insanlar yağı hayatlarından tamamen çıkarmaktan vazgeçiyor. Bu araştırma sonuçlarına göre 2010’dan 2015’e kadar tam yağlı süt satışlarında (%27.9’dan %32.1’e) aşamalı bir artış olduğu görülmüştür.

 

 

Filizlenmiş Tahıllar (çimlendirme)

Çimlendirme işlemi birtakım enzimlerin oluşmasını sağlıyor. Bu enzimler bitkisel proteinleri, esansiyel yağ asitlerini, nişastayı ve vitaminleri emilim için daha uygun bir hale getirir. Görünüşe bakılırsa çimlendirme işlemi daha yaygın bir hale gelmeye başlayacak.

Şeker Türevleri

Şekere itiraz arttıkça şirketler, ürünlerdeki eklenmiş şeker içeriğini azaltacaklar gibi görünüyor. Sonuçta doğal tatlandırıcı olarak adlandırılan stevia, akçaağaç şurubu, ageve (sabır otu) şurubu, hurma şekeri, hindistan cevizi şekeri gibi pek çok tatlandırıcıya tercih ediliyor, Bu tatlandırıcıların çoğu vücutta sükroz gibi metabolize edilirken, sağlık üzerine etkileri ise bir çoğunun hala araştırılıyor.

 

Hamam Böceği Sütü

Bu yılın en ilginç beslenme haberi !!!

Beslenme alanının her geçen gün büyümekte olduğunu görüyoruz. Ancak, hamamböceği sütünün sağlığa ve sağlıklı yaşam alanına giren bir sonraki şey olacağını hiçbirimiz düşünmüyorduk öyle değil mi ? Yakın tarihli bir CNN Sağlık raporunda, bu protein açısından zengin böcek sütünün bir insanın bir günlük vitamin mineral ihtiyacını karşılayabileceği yayınlandı. En dikkat çekici olan şey, ne kadar güçlü, besleyici ve yoğun bir süt olduğu. Araştırmalar bu süt kristallerinin inek sütünden yaklaşık dört kat daha fazla enerjiye sahip olduğunu açıklıyor. Olağandışı bir protein kaynağı gibi görünse de, hamamböceği sütünün bütün gıdaların içerdiği besin ögelerini hemen hemen içermektedir. Daha ileri araştırmalara ihtiyaç olduğu ise kesin. 

 

Ve tabiî ki en çok merak edilen konu …

 

Düşük karbonhidrat mı , düşük yağ mı daha hızlı kilo verdiyor ?

Ya da tek besine dayalı yüksek protein içeren diyet programlarını mı sürdürmeliyiz?

Hangi diyet programı daha iyi sonuçlar verir?

 

Son 20 yılda, diyet programları denenerek yapılan birçok araştırma sürdürülüyor ve her gün bir diğeri sonuçlanıyor. Bunların sonuçları beslenme tedavisini aydınlatmaya yardımcı oluyor. 2016 da son araştırma ise şöyle;

Farklı diyetlerle yapılan kontrollü, dikkatli karşılaştırmalar sonucunda çıkarabileceğimiz ana mesaj : ” Doğru olduğu savunulan tek bir diyet programı yoktur, hedefe yönelik planlanan, herkeste farklı etkiler gösteren birçok sağlıklı diyet programı uygulanabilir. Tek doğru şu ki; herkese fayda sağlayacak mutlaka bir diyet vardır. Aile, çevre ve diğer birçok faktör bu diyet programının temellerini belirler.

 

Sağlıklı beslenme başlığı altında neler kabul edildi?

·Şeker konusunda yeni bir sınır ilan edildi. Tatlı maddelerin tüketimi, günlük kalori alımının% 10'u ile sınırlı olmalıdır, ki bu 2.000 kalorilik diyette yaklaşık 50 gramdır.

·Deniz ürünleri, yağsız et, kümes hayvanları ve fasulye gibi protein açısından zengin gıdalar daha çok öneriliyor. 

·Orta düzeyde alkol ve kahve, ( haftada 2 kadeh şarap ve her gün 2-3 Fincan kahve) günlük tüketim için kabul edilebilir sınır olarak düzenlendi.

·Sodyum için yaklaşık sınır 2,400 miligram olarak güncellendi. Günlük tuz tüketiminizi 6 gr'ın altında tutmalısınız. 

·Harekete geç! Kılavuzlar, günlük hareketi genel sağlık için önemli bir destekleyici olarak görüyorlar. Spor yapmak değil, ancak Dünya Sağlık Örgütü günde en az 30 dk'nın hareketli geçirilmesini her yaş grubuna öneriyor.