2024 Sağlıklı Beslenme ve Diyet Trendleri

Bu yıl, devasa su şişelerimizden suyumuzu yada fonksiyonel gazozlarımızı yudumlayarak  sıvı alımını iki katına çıkardık. Kaygı gidermeye yardımcı olacak yiyecekler araştırıp, dondurmadan  kurabiye ye kadar her şeye lor peyniri, süzme peynir, protein tozu karıştırdık.

Tam da tahmin ettiğimiz gibi 2023'te restoran tariflerini taklit eden copycat reçeteler ve adaptojen yiyecek ve içecekler gibi trendler, bağırsak sağlığı, uykusuzluğa çare olacak besin takviyeleri, beslenme planları oldukça revaçtaydı.

Sağlığınıza odaklanmak, yaşam tarzınızdan konforu ve keyfi tamamen kesmek anlamına gelmemelidir anlayısı ile yeni yıl için tahmin ettiğimiz gıda ve beslenme trendlerinin sağlıklı yaşamı, keyifle birleştirdiğini fark edeceksiniz;

2024’te de sürdürülebilirlik önemini korurken bitki bazlı beslenme, alternatif protein kaynakları, fonksiyonel gıdalar gibi trendlere ek nutrigenomik, zihinsel sağlığa iyi gelen beslenme alışkanlıkları ve tabi ki teknolojinin desteğiyle pek çok yeni trend den bahsetmek mümkün.

2024'te bizi neler bekliyor? 

Kişiselleştirilmiş Beslenme

Genetik testler ve mikrobiyom analizi de dahil olmak üzere teknolojideki ilerlemeler, bireyin benzersiz genetik yapısına ve bağırsak sağlığına uygun kişiselleştirilmiş beslenme planlarına olanak tanımaktadır.

Nutrigenomik, beslenme ile genetik arasındaki etkileşimi inceleyerek, bireyin genetik varyasyonlarının farklı diyetlere ve besinlere nasıl tepki verdiğini anlamaya çalışmaktadır. Kişiselleştirilmiş beslenme geçtiğimiz yılda olduğu gibi 2024’te de ivme kazanıyor ve nutrigenomik tarafından yönlendirilmesi bekleniyor. 2024’te genetik bilgiye dayalı özel diyetler daha erişilebilir hale gelebilir ve bireylerin optimize edilmiş online diyet seçimleri yapmasına yardımcı olabilir.

Kişiselleştirilmiş Takviyeler: Bireysel beslenme ihtiyaçlarına ve eksikliklerine dayalı olarak uyarlanmış takviyeler daha yaygın hale gelebilir. Teknoloji, kişiselleştirilmiş takviye planlarını değerlendirmekte ve önermekte rol oynayabilir. 

Teknoloji Entegrasyonu

Beslenme alışkanlıklarını takip etmek, geri bildirim sağlamak ve davranış değişimini desteklemek için uygulamalar, giyilebilir cihazlar ve diğer dijital araçların kullanımının artması beklenirken, yapay zeka destekli beslenme asistanları da daha gelişmiş hale gelecektir.

Sürdürülebilir Beslenme

Büyüyen iklim krizi nedeniyle rejenaratif tarım, dönüştürülmemiş malzemeler, çevreye duyarlı paketleme ve diğer iklim bilincine sahip uygulamalar ivme kazanmaya devam ediyor.

2023’te ABD TikTok verileri #foodwaste’in 88 milyon izleme elde ettiğini gösteriyor.

Gıdanın ileri dönüştürülmesi ve yeniden değerlendirilmesinin 2024’te de trend olmaya devam edeceği görülüyor. 

Bitki Bazlı Diyetler: Sürdürülebilirlik, çevresel etki ve sağlık konularındaki endişeler tarafından yönlendirilen bitkisel diyetlerin popülerliği artmaya devam ediyor. Daha fazla bitkisel alternatif ve yenilikçi bitkisel ürünler ortaya çıkabilir.

TikTok’tan elde edilen veriler, bitki bazlı diyetlerin ne kadar popüler olduğunun altını çiziyor; #plantbased son 12 ayda ABD’de 1 milyar görüntüleme elde etti. Ayrıca #plantbasedrecipes 2023’te 200 milyon kez izlendi.

Bitki bazlı gıdaların 2024'te de popüler olmaya devam edeceği öngörülüyor ancak insanlar giderek daha seçici olmaya başlıyor olabilir. Sağlıklı sebzeler, baklagiller, kuruyemişler, tohumlar ve diğer bitkileri içeren daha fazla 'gerçek bitki’ bazlı ürünler göreceğiz. Bu ürünlerin ultra işlenmiş bitki bazlı ürünlerden daha çok tercih edilmesi bekleniyor.

İnsanların "Beyond ve Impossible gibi 'sahte etleri', aşırı işlenmiş olarak algılamasıyla çekiciliğini kaybedeceği, fakat yine de sentetik et endüstrisinin bitki temelli trendden payını almaya devam edeceği görülüyor.

Protein

Makro besin protein popülerliği 2023’te kanıtlandı. TikTok verilerine göre #highprotein’in son 12 ayda ABD’de 2 milyar izleme sayısına ulaştığı gözleniyor. Proteinin, vücudun güçlü ve doymuş kalması için ihtiyaç duyduğu, son derece önemli bir besin olması nedeniyle 2024’te de hak ettiği ilgiyi elde edeceği bekleniyor. Yüksek proteinli atıştırmalıklar giderek daha fazla erişilebilir ve çeşitli olmaya devam ediyor. İster klasik kuruyemişler, ister süt/yoğurt veya yeni geliştirilmiş protein bar, kraker ve cipsleri olsun, market raflarını proteinin ele geçirmesine hazırız.

İnsanların yeterli miktarda protein tüketmelerine rağmen 2024’te de proteine takıntılı olacakları, bu nedenle bitki bazlı alternatif protein ürünlerine ve aynı zamanda lif içeren kabuklu yemişler, tohumlar ve baklagiller gibi bitki bazlı tam gıda tüketiminin de artacağı tahmin ediliyor. .

Bitki bazlı protein için bezelye, soya, pirinç, kenevir ve algler gibi daha fazla bitki bazlı seçenek aranıyor. Bu noktada Lemna (su mercimeği) 9 temel aminoasit içeren bitki bazlı protein kaynağı olarak yerini alıyor. Soya fasulyesinden 10 kat daha az su, sığır etinden 100 kat daha az su gerektiren lemna, sağlıklı bir ormandan dönüm başına beş kat daha fazla karbon tutuyor. Lemna, suda yetişiyor, toprak gerektirmiyor. Bu bitkiden rubi proteini/RubisCo elde ediliyor. 

Alternatif protein kaynakları olarak mantarlar, baklagiller, kuruyemişler ve bazı köklerle pek çok vegan ürün geliştirilyor. Hatta bazı markalar ton balığı ve somon yerine, konjac adı verilen nişastalı, lifli bir kök sebze ile birlikte bezelye kabuğu ve çeşitli domateslerden elde ettiği likopen içeriğiyle aslını aratmayan suşiler hatta poke kaseleri satıyor. Başka bir marka ise enoki mantarlarından yapılan konserve "kar yengeci" satıyor.

2022’de New York Times tarafından yılın içeriği olarak etiketlenen Mantarlar ve kökleri uzun yıllardır et alternatifi olarak kullanılıyor. 

2024'e gelince, yenilikçi kullanımları sayesinde mantarların her zamanki gibi yerlerini koruması bekleniyor. Birçok vegan üründe stabilizatörlere gerek kalmadan et benzeri ürün üretiminde kullanılıyor.

Mantarlar 2024’te de mutfak dünyasında et ikamesi olarak kullanılmaya devam edecek. İşlenmiş sahte et trendinin yerini doğal formlarında hazırlanıp yenen mantarların alacağı öngörülmektedir. 

Fonksiyonel Besinler

Temel besin öğeleri ötesinde belirli sağlık avantajlarına sahip olan besinlere ilgi artıyor. Belirli sağlık sonuçlarına yönelik biyoaktif bileşenler veya besinlerle zenginleştirilmiş fonksiyonel besinler popülerlik kazanıyor. Adaptojenler, prebiyotik ve probiyotikler, değişik bitki özleri içeren formülleri daha fazla göreceğiz.

2024’te prebiyotik ve probiyotik gazlı içecekleri, elektrolit içeren içeceklerle birlikte bu trend genişlemeye devam ediyor. Kişileri enerjik tutmak, motive etmek veya bağırsak sağlığınızı iyileştirmek için sağlığa ek faydaları olduğu öne sürülen içecekler, dikkat edilmesi gereken "fonksiyonel içecek" trendi olarak adlandırdığımız şeydir. Bağırsak sağlığını destekleyen, rahatlatıcı etkileri olan ve enerji veren özellikleriyle dikkat çeken fonksiyonel sodalar ve seltzerler ünlülerin de ilgi odağında; kendi ürünlerini çıkaran ve tanıtımlarını yapanlar piyasada yerini alıyor.

Alkolsüz içecekler yeni popüler olmadı fakat artan sağlıklı yaşam trendiyle moktaillere olan ilginin de artacağı belli. Özellikle, popüler alkollü içeceklerin tadına ve hissine sahip olan alkolsüz içeceklerin 2024’te yükselişte olmasından bahsediliyor. İnsanlar sosyalleşirken kokteyl deneyimi yaşatan içecekler sipariş ediyor çünkü düşük alkollü hatta alkolsüz bir yaşam tarzını takip ediyorlar.

Bağırsak Sağlığı

Bağırsak sağlığındaki gazlı içeceklerden bahsetmişken, bağırsak sağlığını desteklemeye odaklanan yiyecek ve içeceklere olan ilgide büyük bir artış olduğunu fark ediyoruz.

Bağırsak sağlığının önemine dair artan farkındalık, sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu destekleyen yiyecekler ve diyetlere olan ilgiyi artırmaktadır. Probiyotikler, prebiyotikler ve fermente besinler popülerlik kazanmaktadır.

Bilinçli Yeme ve Zihinsel İyilik Hali

Zihinsel iyilik hali ve beslenme arasındaki bağlantı fark ederek, bilinçli yeme uygulamalarına giderek daha fazla vurgu yapılıyor. Zihinsel sağlığı desteklemek için beslenme müdahaleleri daha fazla ilgi görebilir. Bilişsel refahı desteklemek için omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar ve bütün gıdalar açısından zengin diyetler öneriliyor.

Anti-İnflamatuar Diyetler

Vücuttaki iltihabı azaltmaya yönelik diyetler, genellikle anti-inflamatuar özelliklere sahip besinleri içerir ve iltihap, çeşitli kronik sağlık sorunlarıyla ilişkilendirildiğinden daha popüler hale gelmektedir.

Bu trendler, beslenme ve diyet alanında daha bireysel, sürdürülebilir ve bütünsel yaklaşımlara doğru bir genel değişimi yansıtmaktadır ve en son bilimsel araştırmalar ve teknolojik ilerlemeleri içermektedir.

Anti-inflamatuar yiyecekler ve onları savunan herhangi bir diyet kalıcıdır. Esas olarak, iltihaplanma, insülin direnci ve obezite arasındaki bağlantının yakın zamanda ortaya çıkması nedeniyle. Sabahları ilk iş olarak anti-inflmatuar gıdalar yemek kan şekeri kontrolünü iyileştirir ve bağırsak sindirimini kolaylaştırır, böylece kilo verme çabalarınızı artırır. Bu yüzden sabah kahvelerinizi limonlu zencefil suyuyla değiştirin ve kahvaltı simitinizden önce pancarlı smoothienizi yudumlayın. 

Kadınlara özel beslenme

Beslenmenin kadın sağlığındaki özel rolü nihayet dikkat çekiyor. Kadınlara özel beslenme, yani kadınların fizyolojik ihtiyaçları göz önünde bulundurularak özel olarak tasarlanan gıda ürünleri, 2024'ün en büyük gıda trendlerinden biri olacak. Bu trendin başlangıçlarını, TikTok'taki gibi kadınlara özel tasarlanmış tariflerde zaten gördük.

Özel gıda ürünleri genellikle kadınlara yaşamlarının belirli aşamalarında (örneğin hamilelik sırasında ve sonrasında, menopozda) pazarlanmaktadır. 2024 yılında kadınların yaşamları boyunca kullanılmak üzere tasarlanmış ürünlerin piyasaya sürüleceğini göreceğiz. Hedefe yönelik beslenme, kadınları çeşitli yaşam evrelerinde ve bununla ilişkili fizyolojik, nörolojik, ve hormonal değişkenliklere odaklı beslenme planları önem kazanıyor.

Artık menopoz bir tabu olmaktan çıkmaya başlıyor. Menopoz semptomlarını hafifletecek yiyecek içecek ve hatta beslenme planları 2024’te popülerlik kazanıyor. 2023’te kreatin ve menopoz birlikte en çok aratılan başlıklardan olmuş.

Hızla beğeni kazanan kadın sağlıklı gıda ürünlerine örnek olarak Phasey tarafından üretilen ve kenevir gibi bileşenlerin eklenmesi sayesinde regl döneminin acı veren yan etkilerini gideren çikolatalar piyasaya sürülüyor. Diğer bir örnek ise Agni tarafından üretilen ve kadınları yumurtlama döngüsü sırasında desteklemek için geleneksel Çin tıbbını temel alan tohum karışımları oluyor. Bu ürün çeşitliliği, kadın sağlıklı gıda ürünlerinin başlı başına güçlü bir sektör haline gelmesini sağlıyor. 2024 yılının bu sektörün gelişimi açısından çok önemli bir yıl olacağına inanıyoruz.

Şekeriz Beslenme

Son zamanlarda, şekerli besinlerin tüketiminin azaltılması konusunda artan bir farkındalık ve bilinçlenme görmekteyiz. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyen insanlar, şekerin olumsuz etkilerinin farkına varmış ve şeker tüketimini sınırlayarak daha sağlıklı bir şekilde beslenmeye çalışmaktadır.

Bu farkındalık, ürün üreticilerini de etkilemiştir. Geleneksel şekerli ürünlere alternatifler sunan ve daha az şeker içeren ürünleri çıkaran pek çok marka ortaya çıkmıştır. Ayrıca, şekerin yerine geçebilecek doğal tatlandırıcıların da kullanımı artmıştır. Hurmanın popülaritesinin artması bu trendin etkilerindendir. Bu şekilde, tüketicilere daha az şeker içeren ve daha sağlıklı seçenekler sunulmuştur.

Bu gelişmeler, insanların beslenme alışkanlıklarını değiştirmeye yardımcı olmuş ve şeker tüketimi konusundaki bilinçlerini artırmıştır. Ancak, şekerin hala birçok yiyecek ve içecekte gizlice bulunabileceği unutulmamalıdır. Burada eklenen şekerden meyve sebze ve süt gibi besinlerde bulunan şeker değil; tatlandırıcı, şurup ve bal vb. içeren ürünlerdir. Bu nedenle, tüketici olarak günlük şeker alımını kontrol etmeye ve etiketleri okuyarak daha iyi seçimler yapmaya devam etmek önemlidir.

Kilo verme ilaçlarına ilginin artması

Kilo vermeye yardımcı daha fazla ilacın onay alması bu ilaçlara olan ilgiyi artırıyor. Tüketicilerin Ozempic ve Wegogy dahil olmak üzere GLP-1 reseptör agonist reçeteli ilaçlarla daha fazla ilgilenmeye başladığı bildiriyor. Buna ek olarak berberin gibi doğal seçenekler de bu aramada yerini alıyor.

Kafeinsiz kahve ve benzerleri

Alkolsüz yaşama alışılması gibi kafeinsiz ve düşük kafeinli yaşam tarzı da başta uyku kalitesi olmak üzere cilt sağlığından atletik performansa kadar birçok alanda fayda sağlıyor.

Kahve ve çay için kafeinsiz seçenekler yıllardır var olsa da tatları pek de lezzetli olmadığı biliniyor. Organik kavrulmuş incirlerden yapılan bir demleme olan Figgee önümüzdeki yıl için daha besleyici ve lezzetli bir kafeinsiz seçenek olabilir.

Mantarlar için yeni mutfak uygulamalarından bir diğeri de mantarlı kahve şeklinde geliyor. Bu, aslan yelesi gibi tıbbi mantarlarla harmanlanmış normal bir kahve. Meraklılar, mantarlı kahvenin stresi azalttığını, bağışıklığı artırdığını ve kalp sağlığını desteklediğini iddia ediyor. Bu nedenle, ürün, sağlığa takıntılı modern yemek kültürümüze çok uyuyor. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, trend şimdiden yükseliyor; mantarlı kahve videoları TikTok'ta yaklaşık 8 milyon görüntülemeye ulaşmış ve bu sayının 2024'te ürün daha tanınır hale geldikçe artması bekleniyor. 

Nixtamalizasyon

Mısır bazlı besin profilinin değiştirilmesi işlemine verilen isim aslında.  Işlenme sırasında B3 vitamini, demir ve kalsiyum eklenmesi yapılıyor. Elde edilen mısır hamurunun dirençli nişasta oranının artırılması kan şekeri regülasyonunda zorluk çıkarmayacak cips, tortilla, tamales üretiliyor.

Çok Yönlü Diyetler

Ketojenik ve aralıklı oruç gibi yaklaşımlar spesifik ve sıkı diyetlerdir. Bunun yerine, Akdeniz ve Nordik diyetleri gibi daha sağlıklı ve esnek beslenme planlarının popülerliğinin artması bekleniyor. Hatta UNESCO 2010 yılında Akdeniz diyetini “Maddi Olmayan Kültürel Miras” listesine almıştır. 2023 yılında ABD’de #mediterreneanfood teriminin  TikTok'ta 76 milyon izlenme sayısı, esnek diyetlere olan ilginin arttığını ortaya koyuyor. 

Akdeniz diyeti gibi çok yönlü sürdürülebilir diyetler, çalışmalarda da beslenmenin en iyi yolu olarak öne çıkıyor ve bu durum akdeniz diyetine olan ilginin gittikçe artacağına da işaret ediyor.

Akdeniz diyetinin temelde bitkisel kaynaklı besinlere dayalı olması iklim değişikliğinin önlenmesi ve su ayak izinin azaltılması gibi alanlarda sürdürülebilirlik kavramını desteklemesi de bu beslenme yöntemine olan merağın artmasını sağlıyor.

Whole30 Diyeti

Whole30, temel olarak sağlıklı beslenmeye odaklanan bir beslenme programıdır ve katılımcılarına 30 gün boyunca belirli yiyecek gruplarını tüketmeme ve vücutlarına nasıl tepki verdiklerini gözlemleme fırsatı tanır. Şeker, alkollü içecekler, tahıl, baklagiller, soya, süt ve süt ürünleri, işlenmiş gıdalar, işlenmiş etler, şeker içeren atıştırmalıklar ve yapay tatlandırıcılar bu diyette yasaklıdır.

Whole30 diyetinin temel amacı, kişilelerin beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmelerine ve potansiyel olarak alerji, intolerans veya olumsuz reaksiyonlara neden olan gıdaları tespit etmelerine yardımcı olmaktır. Bu program aynı zamanda enerji seviyelerini artırma, kilo kaybı, sindirim sorunlarını düzeltme ve genel olarak sağlıklı bir yaşam tarzına geçiş konusunda motive olma amacını taşır. 

Whole30 diyeti sağlıklı beslenme odaklı, potansiyel sağlık sorunlarını tespit etmeye yardımcı bir program olması popüler olmasına katı sağlamıştır 

Bazı takviyelerin 2024'te popülaritesinin artmaya devam edeceğini tahmin ediyor

kreatin, aşwagandha, berberin, matcha, mantarlar ve tozları, deniz kolejeni ve deniz yosunu, NAD takviyeleri, magnezyum, d vitamini, yaşlanma ve beyin sağlığına yönelik takviyeler, astaksansin, kolin